Dotknięta bierka

Na ostatnim turnieju powstała sytuacja, która już kiedyś zdarzyła mi się w partii turniejowej i którą chciałbym opisać.

5 lat temu wziąłem udział w turnieju szachów szybkich (P'15) w Nowej Sarzynie. W jednej partii przeciwniczka miała króla, hetmana i piona, ja natomiast miałem króla i wieże. W pewnym momencie dałem szacha, czego przeciwniczka nie zauważyła i zaszachowała hetmanem. Powstała pozycja, w której oba króle były atakowane, jednak ostatni ruch był nieprawidłowy. Obecnie nieprawidłowe posunięcie przegrywa w szachach szybkich, w tamtych czasach dopiero trzecie nieprawidłowe przegrywało. Zatrzymałem zegar i powiedziałem, że nie można tak zagrać, bo jest szach. Zawodniczka podstawiła hetmana (zasłoniła króla hetmanem). Byłem trochę zaskoczony, gdyby wykonała ruch królem niczego bym nie reklamował, ale wtedy uświadomiłem sobie, że rzeczywiście dotknięta figura musi wykonać ruch, chyba że nie może, ale w tej sytuacji wobec szacha hetman miał jedno prawidłowe posunięcie.



Podobna sytuacja miała miejsce na moim ostatnim turnieju klasycznym.

Mój przeciwnik wziął do ręki wieże, podniósł figurę i chciał skierować ją prawdopodobnie na pole e6, jednak zauważył, że król jest atakowany i nie może wykonać zaplanowanego posunięcia. Odłożył wieże na pole e1, kilka minut myślał nad posunięciem (tak jakby się zastanawiał czy może wykonać ruch inną figurą niż wieża) po czym wykonał ruch królem. Zatrzymałem zegar i powiedziałem, że należy wykonać ruch dotkniętą figurą - wieżą. Dalej to już kwestia uczciwości. Gdyby zawodnik powiedział, że nie dotknął wieży, wówczas sędzia nie widział całej sytuacji, partie obserwował jeden z zawodników, więc musiałby uwierzyć świadkowi, lub odrzucić reklamacje. Przeciwnik wykonał jedyne prawidłowe posunięcie dotkniętą bierką, po Re3 zdobyłem wieże i wygrałem, co prawda dało się to jeszcze zremisować, jednak białe zagrały niedokładnie i przegrały.

4.3 Z wyjątkiem sytuacji przedstawionej w art. 4.2, jeżeli zawodnik będący na posunięciudotknął stojącej na szachownicy, z zamiarem wykonania posunięcia:

a. jednej lub więcej spośród własnych bierek, to musi wykonać posunięcie pierwszą dotkniętą bierką, którą można wykonać posunięcie,

4.5 Jeżeli żadna z dotkniętych bierek nie może, zgodnie z art. 4.3 lub 4.4, wykonaćprawidłowego posunięcia, ani nie może być prawidłowo zbita, to zawodnik możewykonać dowolne prawidłowe posunięcie.

Przepisy w tej kwestii są jasne. Zawodnik dotknął wieży i może wykonać prawidłowe posunięcie (Re3) więc musi tak zagrać. Podobnie w partii sprzed pięciu lat, przeciwniczka dotknęła hetmana gdy król był szachowany przez wieże, więc musiała zasłonić króla (podstawić hetmana), gdyż było to jedyne prawidłowe posunięcie dotkniętą bierką.