3/30/2015

Czy podanie ręki bez reklamacji zawsze oznacza poddanie partii?

Często w szachach zdarza się, że podczas partii nie widzimy czegoś oczywistego, czegoś co zauważamy będąc kibicem lub analizując partie po grze. Kiedy przeciwnik gra do mata często dorabiam 2 gońce, wymieniam pozostały materiał i "ćwiczę" końcówkę, zdarza się, że doprowadzam do końcówki KSG-K. W grudniu na turnieju P'15 prawie mi się za to oberwało, gdyż wykonałem ruch po którym byłem przekonany, że przeciwnik może odejść królem na jedno pole, ale to pole było atakowane, jednak mógł wykonać inny ruch, którego nie przewidziałem. W tym wątku chciałbym poruszyć temat sytuacji, w której wydaje nam się, że partia jest zakończona, zatrzymujemy zegar, a przeciwnik może jeszcze wykonać ruch królem.


8. runda turnieju szachowego w Rudniku nad Sanem 2013. Tempo gry P'90+30. W partii zagrałem hetmanem z pola e5 na pole c7 i zatrzymałem zegar myśląc, że jest mat. Przeciwniczka wykonała ruch królem na pole e8, po czym ponownie uruchomiłem zegar. To chyba jakaś "ślepota szachowa", teraz na spokojnie widzę, że król może odejść na e8, ale podczas partii tego nie zauważyłem, byłem przekonany, że jest mat. Zastanówmy się do jakich zmian doszło na zegarze. Nie pamiętam ile mieliśmy czasu, ale biorąc pod uwagę fakt, że pierwsze 10 posunięć było rozegrane z pamięci i do 15 ruchu graliśmy raczej schematycznie i raczej nikt długo nie myślał nad kolejnymi posunięciami na zegarze mieliśmy ponad godzinę. Zatrzymałem zegar, przeciwniczka wykonała posunięcie, uruchomiłem ponownie zegar, powinniśmy mieć po 30 sekund więcej.


Wczoraj zagrałem na turnieju w Lublinie tempem P'10+5. Na diagramie pozycja z 8. rundy. Kiedy wykonałem ruch pionem na pole e7 zatrzymałem zegar i powiedziałem "mat". Przeciwnik zagrał królem na pole e8. Przeprosiłem i ponownie uruchomiłem zegar, zagrałem exd8Q+ i bez trudu zrealizowałem przewagę. Po partii przeciwnik powiedział, że zatrzymanie zegara w takiej sytuacji oznacza poddanie partii, jeśli nie ma żadnej reklamacji zawodnik, który poddaje zatrzymuje zegar, chyba, że jest mat. No i właśnie ja myślałem, a wręcz byłem przekonany, że jest mat (znowu "ślepota szachowa"). Jasne było, że nie poddam partii w sytuacji gdy mam przewagę trzech pionów i w następnym ruchu zdobywam wieże, a przeciwnik ma samego króla (brak siły matującej). Na zegarze mieliśmy jeszcze po kilka minut.


Jaką decyzję należy podjąć w sytuacji gdy zawodnik zatrzymuje zegar myśląc, że jest mat (a także pat)? W przepisach nie znalazłem żadnej informacji na ten temat.


5.1. b. Partię wygrywa zawodnik, którego przeciwnik oświadczył, że poddaje się. Poddanie natychmiast kończy partię.

6.10. b. Jeżeli w trakcie partii stwierdzono, że nieprawidłowo nastawiono czas na jednej lub dwóch tarczach (wyświetlaczach), to zawodnicy albo sędzia powinni natychmiast zatrzymać zegar. Sędzia powinien nastawić prawidłowy czas, dokonać korekty licznika posunięć i dostosować zużycie czasu do liczby wykonanych posunięć. Sędzia powinien określić czas zużyty przez obu zawodników według swego najlepszego rozeznania.

6.12 d. W przypadku zatrzymania zegara w celu wezwania sędziego, do sędziego należy ocena czy powód przerwania partii był uzasadniony. Jeżeli okaże się, że zawodnik nie miał istotnego powodu do zatrzymania zegara, to powinien być ukarany zgodnie z art. 12.9. 

A4 c. Aby zgłosić żądanie wygrania przez czas. zawodnik zgłaszający musi zatrzymać zegar i powiadomić sędziego. Uznanie zgłoszenie zwycięstwa wymaga, aby po zatrzymaniu zegarów chorągiewka sygnalizacyjna reklamującego była uniesiona, a jego przeciwnika opadnięta. Jednakże partia kończy się remisem, jeżeli powstała pozycja, w której reklamujący nie może zamatować króla przeciwnika za pomocą jakiejkolwiek serii prawidłowych posunięć.

W przypadku turnieju w Rudniku tempo gry P'90+30, zawodnicy mają powyżej godziny skorygowanie czasu na zegarze (DGT 2010) raczej niemożliwe, gdyż nie widać dokładnie czasu co do sekundy, taka opcja jest na zegarze DGT 3000. W przypadku turnieju w Lublinie P'10+5 jest poniżej 20 minut i widać wyraźnie co do sekundy, więc tu można by było doliczyć obu zawodnikom po 5 sekund.


Myślę, że na podstawie 6.12. d. sędzia powinien zastosować karę zgodnie z 12.9. Na samym wstępie 12.9 jest podane formalne ostrzeżenie. Dalej jest odjęcie czasu, dodanie czasu przeciwnikowi. Moim zdaniem w tej sytuacji wystarczało formalne ostrzeżenie. Gdyby podejść do tego bardziej rygorystycznie można by było odjąć czas, lub dodać przeciwnikowi. Nie jest dokładnie podana wartość, ale myślę, że tak jak w wielu przypadkach dodanie dwóch minut przeciwnikowi mogłoby zostać zastosowane. Osobiście jedyne co bym zrobił to upomniałbym zawodnika, a gdy sytuacja by się powtarzała doliczyłbym przeciwnikowi 2 minuty.

1 komentarz:

  1. Zegar
    Sędzia powinien dokonać korekty czasu i licznika (jeżeli jest używany) posunięć.

    Brak mata lub pata
    Gdy zawodnik mówi mat a nie ma takowego, to (może nieświadomie) mówi nieprawdę i przeszkadza przeciwnikowi nad analizą zaistniałej pozycji na szachownicy. Niektóre osoby, mogą poddać się sugestii i przyjąć wersję o istnieniu mata, czym praktycznie się poddają (lub zgadzać się na remis w przypadku "pata").
    Jeżeli zawodnik przy tym wyłączy zegar, to jest to nieuzasadnione wyłączenie zegara (6.12.b) przed końcem partii.

    W przypadku reklamacji, to z powodu dekoncentracji przeciwnika dałbym bonifikatę 2 minut z ostrzeżeniem dla "matującego".
    Jak sędziuję turnieje juniorskie, to mówię aby zawodnicy nie mówili mat lub pat tylko pozwolili przeciwnikowi znaleźć prawidłowe posunięcie. Jak znajdzie, to grają dalej. Jak nie znajdzie, to przegrał lub w przypadku pata zremisował.

    OdpowiedzUsuń